Perły baroku maltańskiego - Scenariusz lekcji języka polskiego

25-01-2023 12:24 eErasmus - upowszechnianie

Scenariusz lekcji języka polskiego

Autorki: Renata Maślanka

Przedmiot: język polski

Temat: Perły baroku maltańskiego – konkatedra św. Jana w Valletcie, Ścięcie św. Jana Caravaggia.

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

Cele kształcenia – wymagania ogólne: I. Kształcenie literackie i kulturowe.

Kształtowanie dojrzałości intelektualnej, emocjonalnej i moralnej uczniów.
Rozumienie historii literatury i dziejów kultury jako procesu, a także dostrzeganie roli czynników wewnętrznych i zewnętrznych wpływających na ten proces.
Rozumienie konieczności zachowania i rozwoju literatury i kultury w życiu jednostki oraz społeczeństwa.
Rozróżnianie kultury wysokiej i niskiej, elitarnej i popularnej oraz dostrzeganie związków między nimi.
Kształcenie umiejętności czytania, analizowania i interpretowania literatury oraz innych tekstów kultury, a także ich wzajemnej korespondencji.
Kształcenie umiejętności świadomego odbioru utworów literackich i tekstów kultury na różnych poziomach: dosłownym, metaforycznym, symbolicznym, aksjologicznym.
Kształcenie umiejętności rozumienia roli mediów oraz ich wpływu na zachowania ipostawy ludzi, a także krytycznego odbioru przekazów medialnych oraz świadomego korzystania z nich.
Budowanie systemu wartości na fundamencie prawdy, dobra i piękna oraz szacunku dla człowieka.
Kształcenie językowe.
Pogłębianie funkcjonalnej wiedzy z zakresu nauki o języku.
Wzbogacanie umiejętności komunikacyjnych, stosowne wykorzystanie języka w różnych sytuacjach komunikacyjnych.
Uwrażliwianie na piękno mowy ojczystej, wspomaganie rozwoju kultury językowej, doskonalenie umiejętności posługiwania się poprawną polszczyzną.

III. Tworzenie wypowiedzi.

Doskonalenie umiejętności wyrażania własnych sądów, argumentacji i udziału w dyskusji.
Wykorzystanie kompetencji językowych i komunikacyjnych w wypowiedziach ustnych i pisemnych. 3. Kształcenie umiejętności formułowania i uzasadniania sądów na temat dzieł literackich oraz innych tekstów kultury.
Rozwijanie umiejętności tworzenia tekstów o wyższym stopniu złożoności.
Samokształcenie.
Rozwijanie zainteresowań humanistycznych.
Doskonalenie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji, w tym zasobów cyfrowych, oceny ich rzetelności, wiarygodności i poprawności merytorycznej.
Kształcenie nawyków systematycznego uczenia się, porządkowania zdobytej wiedzy i jej pogłębiania oraz syntezy poznanego materiału.
Umacnianie postawy poszanowania dla cudzej własności intelektualnej.
Rozwijanie umiejętności efektywnego posługiwania się technologią informacyjną w poszukiwaniu, porządkowaniu i wykorzystywaniu pozyskanych informacji.

Treści nauczania – wymagania szczegółowe: I. Kształcenie literackie i kulturowe.

Odbiór tekstów kultury. Uczeń:

1) przetwarza i hierarchizuje informacje z tekstów, np. publicystycznych, popularnonaukowych, naukowych,

odczytuje pozaliterackie teksty kultury, stosując kod właściwy w danej dziedzinie sztuki;
odróżnia dzieła kultury wysokiej od tekstów kultury popularnej, stosuje kryteria pozwalające odróżnić arcydzieło od kiczu.

Kształcenie językowe:
Gramatyka języka polskiego. Uczeń:

II.1.1) wykorzystuje wiedzę z dziedziny fleksji, słowotwórstwa, frazeologii i składni w analizie i interpretacji tekstów oraz tworzeniu własnych wypowiedzi,

II.1.3) rozpoznaje argumentacyjny charakter różnych konstrukcji składniowych i ich funkcje w tekście, wykorzystuje je w budowie własnych wypowiedzi, II.2. Zróżnicowanie języka. Uczeń:

II.2.7) rozpoznaje słownictwo o charakterze wartościującym, odróżnia słownictwo neutralne od słownictwa o zabarwieniu emocjonalnym, oficjalne od potocznego.

Komunikacja językowa i kultura języka. Uczeń:
- posługuje się różnymi odmianami polszczyzny w zależności od sytuacji komunikacyjnej,

II.3.7) stosuje zasady etyki wypowiedzi, wartościuje wypowiedzi językowe, stosując kryteria, np. prawda – fałsz, poprawność – niepoprawność,

II.3.9) stosuje zasady etykiety językowej w wypowiedziach ustnych i pisemnych odpowiednie do sytuacji, II.4. Ortografia i interpunkcja. Uczeń:

stosuje zasady ortografii i interpunkcji, w tym szczególnie: pisowni wielką i małą literą, pisowni łącznej i rozłącznej partykuły nie oraz partykuły -bym, -byś, -by z różnymi częściami mowy, pisowni zakończeń -ji, -ii, -i, zapisu przedrostków roz-, bez-, wes-, wz-, ws-, pisowni przyimków złożonych, pisowni nosówek (a, ę) oraz połączeń om, on, em, en, pisowni skrótów i skrótowców,
wykorzystuje składniowo-znaczeniowy charakter interpunkcji do uwypuklenia sensów redagowanego przez siebie tekstu,

Tworzenie wypowiedzi.

III.1. Elementy retoryki. Uczeń:

III.1.1) formułuje tezy i argumenty w wypowiedzi ustnej i pisemnej przy użyciu odpowiednich konstrukcji składniowych,

rozumie, na czym polega logika i konsekwencja toku rozumowania w wypowiedziach argumentacyjnych, i stosuje je we własnych tekstach, III.2. Mówienie i pisanie. Uczeń:

III.2.1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie, III.2.2) buduje wypowiedź w sposób świadomy, ze znajomością jej funkcji językowej, z uwzględnieniem celu i adresata, z zachowaniem zasad retoryki,

III.2.4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji,

w interpretacji przedstawia propozycję odczytania tekstu, formułuje argumenty na podstawie tekstu oraz znanych kontekstów, w tym własnego doświadczenia, przeprowadza logiczny wywód służący uprawomocnieniu formułowanych sądów,
stosuje zasady poprawności językowej i stylistycznej w tworzeniu własnego tekstu, potrafi weryfikować własne decyzje poprawnościowe,
wykorzystuje wiedzę o języku w pracy redakcyjnej nad tekstem własnym, dokonuje korekty tekstu własnego, stosuje kryteria poprawności językowej.

Samokształcenie.

IV.1. rozwija umiejętność pracy samodzielnej między innymi przez przygotowanie różnorodnych form prezentacji własnego stanowiska,

korzysta z literatury naukowej lub popularnonaukowej,
sporządza bibliografię i przypis bibliograficzny, także źródeł elektronicznych,
dokonuje krytycznej selekcji źródeł,
wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny,
gromadzi i przetwarza informacje, sporządza bazę danych,
korzysta z zasobów multimedialnych, np. z: bibliotek, słowników on-line, wydawnictw e-book, autorskich stron internetowych, dokonuje wyboru źródeł internetowych, uwzględniając kryterium poprawności rzeczowej oraz krytycznie ocenia ich zawartość.

Zakres rozszerzony

Treści nauczania – wymagania szczegółowe I. Kształcenie literackie i kulturowe.

Odbiór tekstów kultury. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto: 5) rozpoznaje i charakteryzuje główne style w architekturze i sztuce.

Kształtowane kompetencje kluczowe

kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje w zakresie wielojęzyczności,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele lekcji (językiem ucznia):

Wymienisz główne cechy architektury baroku.
Omówisz ce hy malarstwa barokowego.
Scharakteryzujesz barokową architekturę sakralną i świecką.
Wskażesz wybrane zabytki sztuki barokowej.
Przygotujesz maturalną wypowiedź monologową w odniesieniu do zadania niejawnego (z wyposażeniem ikonicznym) na maturę ustną.

Cele operacyjne. Uczeń:

podaje cechy barokowej architektury i malarstwa;
charakteryzuje barokową architekturę sakralną i świecką;
wymienia przykłady podanej architektury;
wyjaśnia efekt zatarcia granic między różnymi dziedzinami sztuki.

Metody i techniki nauczania:

metoda poglądowa;
rozmowa kontrolowana;
metoda ćwiczeń przedmiotowych;
praca z tekstem kultury.

Formy zajęć

praca indywidualna;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego; analizowanie dzieł sztuki;
samokształcenie. Środki dydaktyczne
komputer z głośnikiem i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte na portalu YouTube.

Przebieg zajęć (2x45 minut lub 3x45 minut)

Lekcja 1.: Perła baroku maltańskiego – konkatedra św. Jana w Valetcie. Faza wstępna

Uczniowie w ramach zadania domowego oglądają film dostępny na portalu YouTube i sporządzają słowniczek angielsko-polski, zawierający terminologię, pozwalający zrozumieć użyte w filmie pojęcia.
Przedstawienie celu zajęć i podanie tematu.
Nauczyciel objaśnia termin barok. Wskazuje źródłosłów i ramy czasowe oraz cechy barokowej sztuki, korzystając z załączonej prezentacji. Uczniowie zprowadzą notatki.

Faza realizacyjna

Nauczyciel wskazuje i omawia cechy architektury barokowej, korzystając z załączonej prezentacji. Uczniowie prowadzą notatki.
Uczniowie oglądają film przedstawiający wnętrze konkatedry św. Jana i sporządzają listę cech stylu barokowego, które uda im się rozpoznać i nazwać:

https://www.youtube.com/watch?v=SfnjxDLFDqc

Uczniowie oglądają krótki film na temat konkatedry św. Jana w Valletcie: https://www.youtube.com/watch?v=yYbxYZ8uEGc
Nauczyciel opisuje wnętrze konkatedry z wykorzystaniem prezentacji.
Uczniowie otrzymują słowniczek przygotowany w grupach w ramach projektu (zadanie domowe np. w Classroomie lub wykonane tradycyjnie), dzięki któremu dobrze zrozumieją terminologię użytą w filmie.
Uczniowie oglądają film z zasobów (dostępny na portalu YouTube) i wskazują cechy stylu barokowej architektury na przykładzie konkatedry św. Jana w Valletcie.
Uczniowie poznają inne przykłady baroku maltańskiego w architekturze (por. Prezentacja:

slajdy 45-51).

Nauczyciel podaje opcje zadania domowego dla chętnych.
Nauczyciel zapowiada, że tematem kolejnych zajęć będzie malarstwo barokowe na przykładach dzieł Caravaggia i zleca obejrzenie filmów oraz sporządzenie słowniczków.

Lekcja 2.: Perła baroku maltańskiego – Ścięcie św. Jana Caravaggia. Faza wstępna

Uczniowie w ramach zadania domowego oglądają filmy dostępne na portalu YouTube i sporządzają słowniczek angielsko-polski, zawierający terminologię, pozwalający zrozumieć użyte w filmie pojęcia.
Przedstawienie celu zajęć i podanie tematu.
Uczniowie sporządzają notatkę na temat malarstwa barokowego na podstawie wykładu nauczyciela (prowadzonego z wykorzystaniem załączonej prezentacji).

Faza realizacyjna:

Uczniowie oglądają film Meet Caravaggio - Behind The Scenes - St John's Co-Cathedral dostępny na portalu YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=ucbvrQGKIEI&t=73s
Uczniowie oglądają film Caravaggio, On the Run in Malta (całość ok. 18 minut lub fragm.

The altarpiece min. 12:31-16:14) dostępny on-line: https://www.youtube.com/watch? v=ScSA7H7sG_w&t=211s

Jeśli uczniowie oglądać będą całość, warto zadać wcześniej zadanie przygotowanie słowniczka, dzieląc film na rozdziały (ok. 5 minutowe):

I: Story gr. II: Malta; gr. III: The Knights gr. IV: The portrait gr. V: The vignecourt wszyscy: The altarpiece gr. VI: The escape

[jeśli nauczyciel zaplanuje realizację tematu na 3 jednostki lekcyjne] lub (wersja krótsza ok. 8-minutowa):

Uczniowie oglądają film: Caravaggio at St John's Co-Cathedral, Malta https://www.youtube.com/watch?v=TQMubsJhwiI

Uczniowie wykorzystują zdobytą wiedzę, dokonując w grupach 4-osobowych analizy i interpretacji obrazu Caravaggia Ścięcie św. Jana.
Uczniowie mogą też skonfrontować swoje ustalenia z wnioskami nauczyciela lub (w wersji przewidzianej na 3 jednostki lekcyjne) eksperta - historyka sztuki prof Johna T. Spike'a:

CARAVAGGIO: THE BEHEADING OF ST JOHN THE BAPTIST | INTERVIEW WITH PROF. JOHN T. SPIKE

Film dostępny on-line: https://www.youtube.com/watch?v=Hp0e7N0mIF0 Faza podsumowująca

Nauczyciel prosi poszczególnych uczniów o wypowiedzi, korygując ewentualne błędy merytoryczne i /lub językowe i stylistyczne.
Nauczyciel wskazuje mocne strony wypowiedzi uczniowskich, ale i dopełnia je, jeśli zajdzie taka konieczność.

Zadanie domowe Obowiązkowe:

Uczniowie samodzielnie interpretują obraz Caravaggia Święty Hieronim. Jest to zadanie doskonalące kompetencje maturalne, więc obraz traktujemy jako wyposażenie do niejawnego zadania ikonicznego:

Czym może być praca w życiu człowieka? Omów zagadnienie na podstawie zamieszczonego poniżej materiału oraz wybranego utworu literackiego. lub:

Czy praca może być interesującym motywem tekstu kultury? Omów zagadnienie na podstawie zamieszczonego poniżej materiału oraz wybranego utworu literackiego.

Dla chętnych / dodatkowe:

Zadanie można wykonać w języku angielskim, jeśli uda się nawiązać współpracę z nauczycielem tego języka obcego w realizacji lekcji.

Zredaguj folder reklamowy wybranego obiektu architektury baroku maltańskiego (nie może być to już konkatedra).
Opracuj plan wycieczki do wybranego obiektu architektury baroku maltańskiego zbudowanego lub przedekorowanego zgodnie z założeniami architektury barokowej.
Opisz wybrane wnętrze maltańskie zbudowane zgodnie z założeniami architektury baroku. Nadaj swojej wypowiedzi poetyckiego charakteru. Materiały pomocnicze

https://www.wga.hu/frames-e.html?/html/c/caravagg/10/62behead.html

Maria Milanowska Caravaggio. Opowieść o tym, który wyszedł z cienia [Dostępny on-line na portalu:] https://niezlasztuka.net/o-sztuce/caravaggio-opowiesc-o-tym-ktory-wyszedl-z-cienia/ https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Aci%C4%99cie_%C5%9Bw._Jana_Chrzciciela

https://rudeiczarne.pl/konkatedra-swietego-jana-w-valletcie-perla-baroku-caravaggio-i-zakon maltanski/

Filmy na portalu YouTube:

https://www.youtube.com/watch?v=SfnjxDLFDqc https://www.youtube.com/watch?v=yYbxYZ8uEGc https://www.youtube.com/watch?v=ucbvrQGKIEI&t=73s https://www.youtube.com/watch?v=ScSA7H7sG_w&t=211s https://www.youtube.com/watch?v=TQMubsJhwiI https://www.youtube.com/watch?v=Hp0e7N0mIF0

Wskazówki metodyczne do wykorzystania multimediów:

Uczniowie mogą zapoznać się z w/w filmami na portalu You Tube przed lekcją, aby przygotować słowniczek w ramach pracy w grupach (projekt w Classroomie).

PREZENTACJA

zobacz prezentację ...